Weg met de spiegeltjes, pak een laser

Steinar Henskes rook zijn kans toen hij aan het rommelen was met laserstralen en zag dat vogels wegvlogen. Hij bedacht een laserapparaat dat inmiddels in zeventig landen wordt verkocht.

Een groene stip schiet over het grasveld en weg zijn de ganzen. Ziet het menselijk oog een groene laserstraal door het gras bewegen, een vogel denkt dat er zoiets als een stok op hem afkomt en vliegt weg. Zo simpel is hetdiervriendelijk wegjagen van vogels. Daarvoor is een handlaser nodig die eruit ziet als een hippe zaklantaarn. De automatische versie, want die is er ook, heeft op het eerste gezicht veel weg van een beveiligingscamera zoals die aan gebouwen en in binnensteden aan palen hangt.

Vanuit Delft verovert student-ondernemer Steinar Henskes (24) de wereld met het diervriendelijk wegjagen van vogels op akkers en weiden, vliegvelden of bijvoorbeeld olieplatforms. De oprichter van de Bird Control Group is net terug van een reis van twee weken door Azië en Australië. Hij heeft er gesproken over zijn vinding die hij inmiddels wereldwijd naar meer dan zeventig landen exporteert. Terug op kantoor is meteen hij druk met de nieuwe klanten die zijn reis heeft opgeleverd.

Het succesverhaal van Henskes laat zich in één zin samenvatten: ‘Ik houd van techniek en wil ondernemen’. En natuurlijk kijkt hij graag naar Star Wars, maar lasergames heeft hij nooit gespeeld. Als student elektrotechniek aan de TU Delft (niet afgemaakt) trokken de mogelijkheden die laser biedt hem aan. ‘Ik adviseerde bedrijven over het gebruik ervan. Bijvoorbeeld bij het uitlijnen van persluchtapparatuur die wordt gebruikt bij het drogen van een chassis in een verfspuiterij. Of bij het ontwerpen van een rollator voor ouderen met de ziekte van Parkinson.’

De Bird Control Group ontstond min of meer toevallig. ‘Op een boerenlandje naast mijn huis in Haarlem was ik aan het experimenteren en ontdekte dat vogels wegvlogen als ik met laserstralen bezig was. Ik zag een kans.’ Een jaar later had Henskes de Bird Control Group opgericht. Er werken nu dertien medewerkers.

De agrarische sector had meteen veel interesse voor het ‘weglaseren’ van de vogeloverlast. Niet alleen door de 80 miljoen euro schade die vogels jaarlijks aanbrengen doordat ze gewassen en grasland kaal eten. Vogels verschrikken is in de woorden van Henskes een ‘laag technologische’ activiteit. Het klapperpistool, de spiegels en molentjes die boeren inzetten zijn gemakkelijk te vervangen door de modernere en uiterst effectieve apparatuur. Eén laserstraal en de gans – een trekvogel – gaat op zoek naar zijn volgende gebied. De meerkoet, duif en kraaien blijven komen terug totdat ze een nieuwe plek voor hun voedsel hebben gevonden, maar de laserstralen verjagen uiteindelijk ook hen. Laseren is dan vooral een kwestie van volhouden.

De grote doorbraak kwam toen Schiphol nog geen jaar na de start belangstelling toonde. Tussen de start- en landingsbanen staat nu een geautomatiseerd systeem waarvan de lasers ’s morgens en ’s avonds aangaan om het vliegveld vogelvrij te houden. Een grote uitdaging was de apparatuur zo in te stellen dat piloten de landing niet hoeven in te zetten vanuit een hinderlijk groene cockpit. Sindsdien geldt de Bird Control Group als een autoriteit in een nichemarkt. Vliegvelden elders in de wereld, maar ook olieplatforms, grote bedrijventerreinen en recreatiegebieden zetten de apparatuur in. De dure green van de perfecte golfbaan wordt net zo goed aangetast door de zuren in vogelpoep als de constructie van een boorplatform. ‘Houdt vogels op een veilige afstand van commerciële activiteiten’, zegt de brochure.

De Bird Control Group vestigt zich in het najaar in Boston. Het bedrijf doet er al zaken met heel grote klanten – uit de top van de Fortune 500 – maar dat kan nog beter. Het is voor Amerikanen belangrijk dat ze zaken kunnen doen in dezelfde tijdzone, heeft de ervaring geleerd. De NASA als klant is een jongensdroom die nog vervuld dient te worden. Voor de verdere toekomst zijn er plannen voor vestigingen in Azië.

Ook dichterbij zijn er nog uitbreidingsmogelijkheden te over. Windmolens maken nogal wat slachtoffers onder vogels, die worden onthoofd als zij te dichtbij komen. Toch blijft dat een lastige markt. Omdat de vogels nauwelijks schade toebrengen, voelt niemand zich echt verantwoordelijk voor het verjagen van de vogels om dierenleed te voorkomen.

Juist de diervriendelijke mogelijkheden van het laseren levert het bedrijf erkenning – en prijzen – op van organisaties als het Wereld Natuurfonds en vogelorganisaties. Jaarlijks verdrinken driehonderdduizend vogels doordat ze verstrikt raken in vislijnen op hun jacht naar het aas dat boten achter zich aan slepen. Henskes’ vinding redt de albatros, weet hij inmiddels. De laatste onderscheiding is de beste internationale student-ondernemer van het jaar, anderhalve maand geleden. Lachend: ‘Ja, ik studeer nog, international business administration aan de VU in Amsterdam.’

Henskes voelt zich nog steeds thuis tussen tientallen andere start-ups die zijn gevestigd in Yes! Delft. Het bedrijfsverzamelgebouw dient als couveuse. Sublieme ideeën komen er tot wasdom terwijl de uitvinders een beroep kunnen doen op de ervaring en deskundigheid van gerenommeerde bedrijven als de Rabobank, TNO en Ernst & Young. ‘We zijn een van de grootste bedrijven hier, maar we kunnen hier nog steeds groeien en leren. En hier kom ik altijd weer een ondernemer tegen die net iets verder is dan wij. We ontwikkelen ons nog steeds.’

In de afgesloten ruimte waar een collega nu satellieten in elkaar zet, ontwikkelen Henskes en zijn collega’s af en toe hun prototypen. Die gaan met gedetailleerde bouwtekeningen naar VDL in Eindhoven. Daar wordt de laserapparatuur gemaakt. ‘De componenten komen uit de hele wereld, maar in Nederland doen we het slimme werk: het ontwikkelen en in elkaar zetten van onze producten. Daarbij denken bedrijven als VDL en Schiphol continu met ons mee.’

Maar naast het pionieren zoals dat bij beginnende bedrijven hoort, heeft de professionalisering haar intrede gedaan. Er is een COO aangesteld, de chief operating officer die naast Henskes het bedrijf gaat aansturen. En financiële cijfers, hoe algemeen ook, worden niet bekendgemaakt. Die gaan niemand iets aan.

Bron: de Volkskrant